Aspekty prawne

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jak wskazuje sam jej tytuł, przewiduje dwa podstawowe rodzaje własności intelektualnej: prawa autorskie przysługujące twórcom utworów (np. fotografom, malarzom, pisarzom) oraz prawa pokrewne przysługujące innym podmiotom np. wykonawcom piosenek, którzy nie są ich autorami czy też organizacjom radiowym i telewizyjnym nadającym program, w skład którego wchodzą m. in. utwory objęte prawami autorskimi. Nadawanie programu telewizyjnego w całości, bez zmian i przeróbek przez podmioty inne niż pierwotny nadawca, np. hotel udostępniający programy telewizyjne dla swoich gości nazywa się reemisją i wymaga zgody uprawnionego podmiotu – licencji.

W Polsce sygnał telewizyjny podlega ochronie na mocy Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dn. 4 lutego 1994 r. (wraz z późniejszymi zmianami, a w szczególności art. 97 i 99) i unijnych przepisach prawa obowiązujących w tym zakresie, m.in.: Konwencji Rzymskiej z dnia 26 października 1961 r. o ochronie artystów, wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych, czy też Porozumieniu w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej z 15 kwietnia 1994 r. Ustawy te chronią prawa emitentów nadających sygnał zarówno na terenie Polski, jak i na całym świecie, gdzie kraje są sygnatariuszem tych traktatów.

Prawo autorskie stanowi, iż organizacjom radiowym i telewizyjnym (a do takich zaliczają się nadawcy reprezentowani przez MME) przysługuje wyłączne prawo do rozporządzania i korzystania ze swoich nadań m. in. do ich reemitowania. Reemisja programów wymaga zgody nadawcy. W przypadku podmiotów, takich jak hotele czy operatorzy kablowi, wymagane jest zatem uzyskanie licencji uprawniającej do reemisji kanałów telewizyjnych w swojej sieci. Dostarczanie sygnału do hotelu na potrzeby gości hotelowych czy do operatora kablowego dla swoich abonentów służy podniesieniu standardu obiektu czy rozszerzeniu oferty o kanały w przypadku operatorów kablowych, a tym samym jest elementem strategii biznesowej i służy pomnażaniu przychodów.

Wobec powyższego należy podkreślić, że nawet gdy odbierany przez satelitę kanał nie jest kodowany (tzw. Free To Air), nie oznacza to, że jest on bezpłatny i że można z niego korzystać bez zgody nadawcy w sposób inny niż odbiór na własny, niekomercyjny użytek.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że umowy licencyjne na reemisję kanałów TV nie zwalniają podmiotów gospodarczych od uiszczania opłat na rzecz licznych organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi takich jak ZAiKS, ZPAV czy STOART. Instytucje zbiorowego zarządzania działają na rzecz ochrony praw autorskich twórców i nie są co do zasady upoważnione do ochrony praw nadawców w zakresie reemisji.

Publiczne odtwarzanie muzyki czy reemisja kanałów bez uprzedniego zawarcia stosownych umów licencyjnych stanowi naruszenie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, co w rezultacie oznacza, że podmioty nielegalnie reemitujące kanały telewizyjne muszą się liczyć ze stosownymi konsekwencjami prawnymi, zarówno cywilnymi (obowiązek zapłaty odszkodowania do wysokości dwukrotności strat poniesionych przez nadawcę), jak również karnymi, aż do kary pozbawienia wolności włącznie. Aby być w zgodzie z prawem konieczne jest zawarcie umowy licencyjnej na reemisję wybranych kanałów w podmiotach prowadzących działalność hotelarską czy sieciach kablowych. Zakup licencji uprawniającej do legalnej reemisji kanałów telewizyjnych jest możliwy u przedstawiciela Nadawców programów telewizyjnych, jakim jest firma Media Management Europe.